قوبه‌هان و باندۆرا وێ يا زانستى و ره‌وشه‌نبيرى و جڤاكى
(ڕۆلێ وێ د پێشڤه‌برنا ئه‌ده‌بێ كلاسيكى يێ كوردى دا)
په‌رتووكا قوبه‌هان و باندۆرا وێ يا زانستى و ره‌وشه‌نبيرى و جڤاكى – (ڕۆلێ وێ د پێشڤه‌برنا ئه‌ده‌بێ كلاسيكى يێ كوردى دا)، ژ نڤيسينا نڤيسه‌ر و ڤه‌كوله‌ر (ئيسماعيل بادى)، كو بۆ جارا ئێكێ يه ب به‌رفره‌هى ڤه‌كولينه‌ك ب زمانێ كوردى ل دۆر مه‌دره‌سه‌يا قوبه‌هان بهێته نڤيسين.
په‌رتووك ژ چار پشكان و هه‌ر پشكه‌ك ژ دو ته‌وه‌ران پێكدهێت، د پشكا ئێكێ دا- ته‌وه‌رێ ئێكێ ل دۆر سه‌روبه‌رێ خواندنێ و مه‌دره‌سه‌يێن كه‌ڤن هاتييه نڤيسين.
د تەوەرێ دويێ دا، ميرگه‌ها به‌هدينان و كورتييه‌كا ديرۆكا وێ و مه‌دره‌سه‌يا قوبه‌هان ب درێژى نڤيسييه.
د پشكا دويێ؛ ته‌وه‌رێ ئێكێ دا، ل دۆر ره‌وشا خواندنێ و گرنگيدان ب مزگه‌فت و مه‌دره‌سه‌و خه‌سته‌خانه و كتێبخانه و ته‌كيا و دێر و كه‌نشته‌يان هاتييه دان، كو هينگێ هه‌مى ژ لايێ ميرگه‌هێ ڤه دهاتنه برێڤه‌برن. پاشى زانا و نڤيسكار و شاعرێن وى ده‌مى داينه نياسين. هه‌روه‌سا سه‌يدايێن قوبه‌هانێ يێن ده‌ستپێكێ و ئێك ل دويڤ ئێكدا ب كورتى ژيانا وان به‌رچاڤ كرييه. وه‌كو: (ئەبو سعود عمادی، ڕەسوول زەكی ســوورچی، مەلا مەحموودێ بەهدینی، مەلا خەلیلـێ ســێرتی، مەلا یەحیـایـێ مزووری، مەلا شوكری ئەفەندی).
د تەوەرێ دويێ دا، پێشڤه‌چوونا ره‌وشه‌نبيريێ ل ميرگه‌هێ و ئێجازه‌يێن دينى و ئه‌ده‌بياتا كرسيك يا كرمانجى پێشچاڤ كرييه. هه‌روه‌سا ئه‌و شاعرێن ل قوبه‌هانێ خواندى داينه نياسين.
د پشكا سێیێ، ته‌وه‌رێ ئێكێ دا؛ ڕۆلێ مه‌دره‌سه‌يا قوبه‌هان د په‌يداكرنا زانايان دا و ئه‌و مالباتێن ل ده‌ڤه‌رێ دناڤدار و ڕۆله‌كێ گرنگ هه‌ى داينه نياسين، وه‌كى (مالباتا ئامێدیيێ، مالباتا مەلا یەحیایێ مزووری، مالباتا بارزان، مالباتا بریفكان، مالباتێن ل بامەڕنێ، مالباتا شێخێن نەقشەبەندی، مالباتا مایێ).
ديسان باندۆرا مه‌دره‌سه‌يا قوبه‌هان ل سه‌ر ئالييێن جڤاكى، ساخله‌مى، ئاكنجيبوون و خێزانى، ره‌وشت و تيتال، په‌روه‌رده‌يى، ره‌وشتى وه‌كو ته‌كيايێن وى ده‌مى ل ده‌ڤه‌رێ خزمه‌ت دكر: تەكیا دێرەشێ، تەكیا ئامێديیێ، تەكیا بامەڕنێ، تەكیا بریفكان، تەكیا بارزان). د باندۆرا ره‌وشه‌نبيرى دا گرنگى دايه ديوانا مه‌لايێ جزيرى كو چه‌ندين زانايان ب خه‌تێ خو نڤيسييه و هنده‌ك هه‌لبه‌ست شرۆڤه كرينه.
د پشكا چارێ، ته‌وه‌رێ ئێكێ دا، ئه‌ده‌بێ كلاسيكى يێ ده‌ڤه‌را به‌هدينان شرۆڤه كرييه و كۆمه‌كا شاعران وه‌كو (حەمیدی، شێخ شەمسەدینێ قوطبێ ئەخلاتی، مەلا رەمەزانێ عەبباسی، محەمەد طەیار پاشا (غەریبی)، شێخ عەبولسەلامێ بارزانی (یێ ئێکێ) وگه‌له‌كێن ديتر.
د تەوەرێ دويێ دا، ئه‌و شاعرێن به‌رزه و نه‌نياس، كۆمه‌كا وان ناڤ و كورتيه‌كا ژيانا وان – هه‌كه هه‌بيت- نڤيسينه، كو پتر ژ بيست شاعرانه.
ل دويڤ دا شاعرێن مللى ل ده‌ڤه‌رێ كۆمه‌كا وان شاعران ژيان و به‌رهه‌مێ وان نڤيسينه.
ل دووماهيێ ئه‌نجام و ژێده‌ر هاتينه.
دڤێ په‌رتووكێ دا، ژيان و به‌رهه‌مێ پتر ژ (60) شاعران – ژبلى زانايان – داينه نياسين، هه‌روه‌سا نێزيكى 250 ژێده‌ران هاتينه بكارئينان. په‌رتووك ب ڤه‌بارێ به‌تاله و ژ 340 به‌رپه‌ڕان پێكدهێت.
